Wat maakt speciaalbier speciaal?Op zoek naar een definitie

"Craft- en speciaalbier. Gewoon thuisbezorgd." Met dit prikkelende statement opent deze website. Gaaf dat het gewoon wordt thuisbezorgd - maar wat is dat dan? Craft- en speciaalbier, ja, dat lees ik ook. Maar betekent dat dan dat er ook niet-craftbier bestaat, en bier dat niet speciaal is? Of gaat het hier niet om keiharde feiten, maar eerder om emotie? Schenk jezelf eens lekker in en lees verder - wie weet komen we er uit.

Craftbier

Om maar meteen te beginnen met iets gemakkelijks: van ‘craft bier’ kun je zeggen dat het niet bestaat. Dat wil zeggen: nergens is een sluitende definitie te vinden van wat ‘craft bier’ dan zou zijn. Zelfs in Amerika, waar de term vandaan komt, vinden we een dergelijke definitie niet. De Brewers Association, de branchevereniging van kleine en onafhankelijke brouwers (al is ‘klein’ daar iets anders dan wat wij ‘klein’ vinden) heeft nadrukkelijk geen uitleg of definitie van wat ‘craft bier’ zou zijn. Wel is er een definitie van wat een ‘craft brewer’ is - deze definitie stond zelfs model voor de definitie die nu in Nederland wordt gebruikt. Maar zelfs in die definitie van een craft brewer staat niet dat hier ‘craft bier’ gebrouwen wordt. Wel wordt de term er te pas en te onpas mee in verband gebracht - “Craft brewers brew craft beer” - maar nergens wordt gesteld dat alleen craft brouwers craft bier brouwen. Craft bier, of craftbier, is kortom een begrip zonder inhoud en bestaat niet. Of doen we hier iemand tekort?

Duidelijk is dat het begrip ‘craft bier’ wel degelijk leeft: in veel social media uitingen zingen consumenten er de lof van. En, niet onbelangrijk, veel brouwerijen gebruiken het begrip graag en vaak. Neem ‘Uiltje Craft Beer’ uit Haarlem, een brouwerij met de missie om “F*cking goed bier te brouwen”. Biercafe Arendnest uit Amsterdam is ‘Dutch Craft Beer Only’ - duidelijker kan een statement niet zijn. En dan is er CRAFT, die je als de Nederlandse evenknie van de Brewers Association kunt zien - de vereniging van kleine en onafhankelijke Nederlandse brouwerijen. Maar, ook van hen wordt niet gezegd dat ze ‘craft bier’ brouwen.

Speciaalbier

Ooit kwam de term in zwang om alle bier dat niet van het pilsenertype was aan te duiden. Zoek er maar eens naar: woordenboeken kenden de term niet, tot het enkele jaren geleden stilletjes naar binnen sloop. Het was wel een overzichtelijke term: pils was saai en de rest was interessant. Toch is daar enige nuancering op zijn plaats: veel bierliefhebbers erkennen dat een goed gebrouwen pils bijzonder prettig kan zijn. Zelf roep ik graag dat “alle bier speciaal is” en ben ik ook de mening toegedaan dat de term overbodig is. Voor veel bierliefhebbers ligt dat toch anders en zij laten de term niet graag los.

Hoe lastig een en ander is wordt op deze site mooi duidelijk, want Beerwulf biedt - onder de noemen “Craft- en speciaalbier” prachtige pilseners aan. Neem Chateau Neubourg, of My Antonia - om over Budweiser Budvar maar te zwijgen Ook vinden we er enkele lagers: Big Lebowski bijvoorbeeld, of Noordt IPAL - ook al is dat een India Pale Lager, het is en blijft een lager. Zijn dit craft bieren? Zijn het speciaalbieren? En: vind jij ze lekker? Is dat laatste niet de belangrijkste vraag van alle?

Bier

Het feit dat er geen eenduidige definitie van ‘craft bier’ is maakt blijkbaar niet uit, iets dat er op wijst dat ‘craft’ vooral een emotie is, een diepgevoelde emotie bovendien. Datzelfde lijkt te gelden voor ‘speciaalbier’: zelfs als we vinden dat alle bier speciaal is hebben bepaalde bieren, of beter bepaalde brouwerijen, een warmer plekje in ons hart dan anderen. Uiteindelijk valt de wereld uiteen in slechts twee soorten bier: diegenen die JIJ lekker vindt, en diegenen die JIJ niet lekker vindt. Je buurvrouw kan compleet andere bieren lekker vinden, of niet lekker, en jullie hebben beiden gelijk. De realiteit verandert er niet door: uiteindelijk is het bier. Craft-, speciaal-, lekker of niet lekker: bier waarvan je vreselijk genieten kunt, en dat ook nog eens gewoon wordt thuisbezorgd. Hoe gaaf is dat!

Wil je meer lezen?