Orval: Een legendarische trappist

Over een Orval raak je nooit uitgesproken. Je raakt nooit uitgeproefd. Telkens wanneer ik dit bier drink ontdek ik iets nieuws. Dat is niet gek, want Orval is een levend bier dat zich met de tijd in smaakt ontwikkelt. Ook jaren nadat het bier gebotteld is, sta je nog versteld van de fantastische smaak van dit legendarische trappistenbier uit België.

De Orval abdij

Laten we eens beginnen bij het begin: de naam Orval. Het is de samenvoeging van Or en Val, dat staat voor gouden vallei. Aan de ontstaansgeschiedenis van de abdij zit een prachtig verhaal, waarvan je de tekenen terugvindt op het etiket. Het etiket, dat een zeer bescheiden formaat heeft, is bovenaan de bijzondere fles met weelderige ronde vormen geplakt. De afwijkende fles is een ontwerp van de architect die ook de abdij ontwierp.

De Orval vis

Het verhaal begint bij de knappe gravin Mathilde van Toscane, die aan de oever van het meer bij het dorpje Villers-devant-Orval haar overleden echtgenoot beweende. Ze huilde tranen met tuiten vanwege dit grote verlies. In al haar emoties liet ze de gouden trouwring uit haar vingers glippen. Het sieraad was zo ongeveer het enige tastbare dat nog herinnerde aan haar geliefde. De gravin was nu helemaal ontroostbaar; zo veel pech.

In haar verdriet wendde ze zich tot hogere machten en smeekte om toch in ieder geval de ring toch weer terug te mogen hebben. “Oh heer, als ik de ring terugkrijg, bouw ik een klooster ter ere van U.” Geloof het of niet, maar ze was nog niet uitgesproken of een grote forel dook op uit het water mét de gouden ring in zijn bek. Mathilde hield zich aan haar belofte en liet een klooster bouwen, dat we nu kennen als de abdij Notre Dame d’Orval. De forel met de gouden ring vinden we nog steeds terug op het etiket.

Erkende trappist

Orval is een erkend Trappistenbier. Dat is bijzonder, omdat er wereldwijd maar een handjevol erkende trappistenbrouwerijen zijn. Een trappistenbrouwerij word je alleen door onder strenge voorwaarden te brouwen en het bier te vermarkten. Eén van die voorwaarden is dat de opbrengst van de verkoop wordt besteed om het klooster in stand te houden.

Orval bier

Orval is ook bijzonder omdat deze brouwerij maar één bier op de markt brengt. De meeste andere trappistenbrouwerijen hebben meerdere bieren in het portfolio.

Er wordt wel een ander bier gebrouwen: Orval Vert, ook wel Petit Orval genoemd. Het is een aangelengde versie met 4,2% alcohol. Dit bier wordt uitsluitend geschonken in de abdij en het abdijcafé.

Orval is een bovengistend bier met 6,2% alcohol. Na de hoofdvergisting volgt de navergisting in de lagertanks. In die tanks worden ook aromatische hoppen toegevoegd. Dit zogenoemde dryhoppen geeft frisse hoparoma’s. De flessen worden afgevuld met vloeibare kandijsuiker en Brettanomyces-gist, die zorgt voor de zo kenmerkende smaak van Orval.

Orval bewaren

Een jonge Orval verschilt duidelijk van een Orval van enkele maanden oud. Een jonge Orval heeft frisse hoppige aroma’s. Na een maand of vier, vijf zijn deze aroma’s grotendeels verdwenen en vormen zich de typische wat zurige wilde gistaroma’s, die vaak geassocieerd worden met paardenstal of paardendeken. Na zo’n twaalf maanden heeft het bier een droge bitterheid.

Een Orval is tot vele jaren na botteling uitstekend drinkbaar. Bewaard onder de juiste condities kan een Orval uitgroeien tot een collector’s item.

Wanneer je een Orval het best kunt drinken hangt sterk van de persoonlijke smaak af. Een verse Orval heeft hoppige en fruitige aroma’s. Vaak wordt aangeraden een Orval niet jonger te drinken dan vier maanden. Dan heeft de gist veel van de restsuikers omgezet, wordt de smaak wat droger en krijgt het bronskleurige bier een nog vollere schuimkraag.

Een Orval is dus in veel opzichten een bijzonder bier. Een avontuur dat iedere bierdrinker minimaal eens beleefd moet hebben.