Heeft België de ‘craft beer’-trein gemist?De stand van de Belgische biercultuur onder de loep
Hoe zou het nog gaan met de Belgische biercultuur? Afhankelijk van de bron uitstekend dan wel zorgwekkend. Een jaar nadat de Unesco had geoordeeld dat onze nationale trots op dezelfde lijst thuishoort als Indiase yoga en Cubaanse rumba gonst het van de geruchten over de teloorgang ervan. Daar moesten we het fijne van weten.
Nee, hier te lande wordt – bij ons weten – geen bier gemaakt van pompoen, pindakaas of geroosterde stierenkloten. We kennen ook geen Belgische brouwers die doodleuk op de proppen komen met een White Stout, Imperial Black Saison of Chocolate Raspberry Truffle Brown Ale. Hier en daar loopt er weliswaar een enigszins kierewiete landgenoot rond die er niet beter op vindt dan brandnetels, bospaddenstoelen, aardappelen of sparrentakken in de brouwketel te gooien. Maar deze dwarsliggers vormen veeleer een uitzondering die de regel bevestigt dat wie hier te lande bier maakt, beter gewoon doet, dat is al gek genoeg.
Onze Noorderburen
Belgische brouwers zijn behoudend en verstard, luidt het dan buiten onze landsgrenzen. Ze hebben de craft beer-trein jammerlijk gemist. Vooral onze sympathieke Noorderburen, die zichzelf ondertussen zowat allemaal tot brouwer en/of bierkenner hebben gebombardeerd, stellen met enig leedvermaak vast dat de biercomsumptie in ons land blijft dalen, terwijl die in Nederland spectaculair toeneemt. Die domme Belgen hebben niet eens in de gaten dat er een revolutie in de bierwereld aan de gang is, hoor je ze soms denken. Stijlen namaken kunnen ze als de besten, de IPA’s, Imperial Stouts en Barley Wines van Nederlandse makelij vliegen je om de oren. Een eigen bierstijl ontwikkelen daarentegen? Dat gebeurt zeer zelden.
Nee, dit wordt geen rondje Hollanders bashen. Uiteraard kun je niet om de cijfers heen. Terwijl het aantal Nederlandse brouwerijen exponentieel toeneemt, wat een wereldwijde trend is, komen die er in België slechts met mondjesmaat bij. En het staat als een paal boven water dat heel wat van onze brouwers meer geneigd zijn om vast te houden aan tradities en van generatie op generatie overgeleverde recepten dan in de meeste andere bierlanden.
Belgische traditionele diversiteit
Er is een goede reden vast te houden aan deze tradities. Nergens is er namelijk een grotere diversiteit aan bierstijlen te vinden dan in ons land. Sinds jaar en dag maken Belgische brouwers uitvoerig gebruik van ongemoute granen, diverse vruchten en aromatische ingrediënten, zoals korianderzaad en gedroogde sinaasappelschillen. Ze verhoogden het alcoholgehalte van hun bier, ontdekten hergisting op fles en rijping op houten vaten. Terwijl de biercultuur in de rest van de wereld, mede door de steile opmars van pils, van langsom meer verschraalde, werd die in ons land steeds rijker en gevarieerder. Juist deze traditionele diversiteit maakt het Belgische bier een erkent cultureel erfgoed.
Belgian-style beer in de VS
Vanaf de jaren negentig van vorige eeuw begonnen craft brewers in de VS onze bieren op grote schaal na te maken. Zogeheten Belgian-style beers werden een almaar groter wordende hype. Niet gehinderd door een eeuwenoude brouwtraditie gingen Amerikaanse microbrouwers experimenteren met nieuwe bierstijlen, gedurfde bestanddelen en ongewone technieken. Terwijl de craft-revolutie uitwaaierde naar de rest van de planeet, weigerde men in een onooglijk puntje op de wereldkaart halsstarrig op de kar te springen. Terwijl enkele landverraders het lef hadden zich aan een IPA te wagen, volhardden hun collega’s onverstoorbaar in het perfectioneren van beproefde stijlen als tripel, saison, geuze, witbier, fruitbier, zwaar blond en oud bruin.
Toekomst Belgisch bier
Pas toen de Struise Brouwers ons werelderfgoed onder handen namen en in 2004 Pannepot ter wereld brachten, was het hek van de dam. Zij inspireerden een jonge generatie brouwers om grenzen te verleggen. Brasserie de la Senne, De Ranke, Brussels Beer Project, Hof Ten Dormaal en Dochter van de Korenaar durven buiten de lijntjes te kleuren en hun creativiteit de vrije loop te laten. Dat doen ze zonder onoordeelkundig hun toevlucht te nemen tot een overdosis hop of vergezochte ingrediënten. Het zijn slechts enkele voorbeelden van vernieuwers mét vakkennis en een visie. Zij maken op dit moment het Belgische bier van de toekomst. Misschien juist samen met de echte Belgische biericonen is dat een hele mooie toekomst!