Evolutie van de IPAHoe is de huidige IPA ontstaan?
India Pale Ale, Iepaa of IPA: het is de bierstijl bij uitstek die de bierrevolutie verpersoonlijkt. Het is bijna niet te geloven, maar tien jaar geleden kon je de Nederlanders die wisten wat India Pale Ale precies was, op een paar handen tellen. Wie nu nog nooit van IPA gehoord heeft, moet in een wel heel diep gat zijn gekropen. Nog onvoorstelbaarder is dat destijds, bij de presentatie van enkele Amerikaanse schoolvoorbeelden van deze hopdieptebom op de Horecava (horecavakbeurs), vrijwel alle aanwezigen het een stille dood voorspelde.
Maar nee, IPA is here to stay. Wel heeft de bierstijl een evolutie doorgemaakt die aan het onvoorstelbare grenst, en dat in een zeer korte tijd. Iedereen heeft wel het verhaal gehoord dat de Engelsen hun koloniale legers van bier wilden voorzien, ook in India. Daar was het te warm om te brouwen. Bier moest er komen, al was het maar omdat de Engelse soldaat rechtheeft op een dagelijkse pint of beer. Maar het reguliere Engelse bier was niet lang houdbaar en bedierf al voordat de Rots van Gibraltar was bereikt. Het toevoegen van meer hop en alcohol bleek het bier prima bestand te maken tegen de lange zeereis. Toch bleef de moutsmaak overheersen. Een koloniale IPA was alle hoparoma’s allang verloren, en ze hadden er al niet heel veel in gedaan om mee te beginnen. Hop diende louter bewaarbaarheid.
Bedreigde biersoort
De India Pale Ale die de Amerikanen herontdekten, was eind vorige eeuw in Europa eigenlijk een ‘bedreigde biersoort’. Vrijwel geen enkele Engelse brouwerij maakte het nog. Schoorvoetend gingen de Amerikanen met ouderwetse recepten aan de gang, met gebruik van hun lokale hopsoorten, zoals die uitbundig groeien in het noordwesten van Amerika. Die hopsoorten bleken veel aromatischer te zijn dan de meerderheid van de Europese hoprassen. En uitgerekend dat frisse, knisperend bittere karakter dat deze hoppen (Cascade, Tomahawk, Centennial zijn bekende namen) aan het bier, geven beviel de brouwavonturiers prima. Al gauw was het hek van de dam, Amerikanen staan toch al niet bekend om hun ingetogen karakter, en zo zochten hobbybrouwer en professional de grenzen van de hop op. ‘Pushing the envelope’, noemen ze dat: kijken hoe ver je gaan kunt. Nou, dat bleek nog bijzonder ver te zijn.
West Coast IPA
Greg Koch, medeoprichter van de legendarische Stone Brewing Company in Escondido, Californië, beroept zich erop de uitvinder van de ‘West Coast IPA’ te zijn: een interpretatie van de stijl waarin onbehoorlijk veel hop wordt gebruikt, en het moutkarakter van het bier volledig wordt ondergesneeuwd. Hoe populair het ook werd, hij weigerde het in Europa te verkopen omdat de reis te lang duurde. Zijn bier zou bij aankomst dat frisse hopkarakter compleet zijn verloren. Dit probleem loste hij op door een brouwerij in Berlijn te brouwen, vers Amerikaans bier in Europa: zijn droom is uitgekomen.
Drink IPA vers!
Precies dit is de onvoorstelbare evolutie van de moderne India Pale Ale. De stijl werd ooit bedacht om bier extra lang houdbaar te maken; moderne IPA’s moet je zo vers mogelijk drinken! De hop in de oorspronkelijke bieren waren alleen bedoeld de houdbaarheid te verlengen en deed niets met de smaak. Vandaag de dag gaat het alleen nog maar om die smaak. Veel Amerikaanse IPA’s worden met koeltransport naar Europa gehaald, dat verlengt de ‘houdbaarheid’ van de aroma’s. Overigens kun je een ‘oude’ IPA prima drinken, dan komt juist het moutkarakter weer naar boven. Maar bewaar een Iepaa niet onnodig lang: zeker de extreme hopbommetjes zijn een beetje de Beaujolais Primeur van de bierwereld. Voor wie deze wijntraditie niet kent: het is een ultrajonge wijn, die je het best drinkt als deze nog in de druif zit, voor de optimale smaakbeleving.